ਰਵਿੰਦਰ ਰਵੀ
ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼
ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼
ਕਯਾ ਹੈ ਪਿਆਰੇ?
ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਮੈਂ ਹਾਂ!!!
ਬਹੁਤ ਘੁੰਮੇਂ ਫਿਰੇ ਹਾਂ –
ਤੁਰਦਾ, ਫਿਰਦਾ,
ਅੰਨ੍ਹਾਂ ਖੂਹ ਲੈ –
ਪੁੱਠੀਆਂ ਟਿੰਡਾਂ ਵਾਂਗ ਗਿੜੇ ਹਾਂ!
ਆਪਣਾਂ ਅੰਬਰ,
ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ –
ਆਪਣੀ ਹੀ ਵੀਰਾਨ ਆਬਾਦੀ!
ਵਾਂਗ ਵਰੋਲੇ,
ਫਰਸ਼ੋਂ ਛੱਤ ਤਕ –
ਅੰਨ੍ਹੀਂ ‘ਨ੍ਹੇਰੀ ਵਾਂਗ ਚੜ੍ਹੇ ਹਾਂ!
ਆਪੇ ਘੁੰਮੇਂ,
ਆਪੇ ਡਿੱਗੇ,
ਤੀਲਾ, ਤੀਲਾ,
ਖੁੱਥਾ,
ਆਪਣਾ ਆਪ!
ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਬੇਗਾਨੇਪਨ ਦਾ,
ਭੋਗੇ ਹਰ ਮਾਨੁੱਖ ਸੰਤਾਪ!
ਸ਼ਿਕਲੀਗਰਾਂ ਦੀ ਬਸਤੀ ਵਾਂਙੂੰ,
ਜਿੱਥੇ, ਜਿੱਥੇ ਹੋਏ ਆਬਾਦ –
ਉੱਥੇ ਆਪਣੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦਾ,
ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਲਿਖਿਆ ਬਾਬ!
ਆਪੇ, ਆਪਣੇ ਚੋਟ ਲਗਾਈ,
ਆਪੇ, ਆਪਣੇ ਹੰਝੂ ਕੇਰੇ –
ਆਪੇ, ਪੂੰਝੇ ਅੱਥਰੂ, ਡੁਸਕੇ,
ਆਪੇ ਹੀ, ਆਪਣਾਂ ਧਰਵਾਸ!
ਮੀਲਾਂ ਤਕ ਰੋਹੀ, ਬੀਆਬਾਨ,
ਸੂਰਜ ਦਾ ਭੱਠ, ਥਲ ਤੱਪਦਾ ਹੈ!
ਕਣ, ਕਣ ਵਿਚ, ਖੁਦ ਜਲ ਬਣ ਚਮਕੇ,
ਭਰਮ-ਜਲਾਂ ਵਿਚ, ਭਟਕੇ ਬਣ ਕੇ,
ਕੇਂਦਰੋਂ ਖੁੱਸੀ ਆਪਣੀ ਪਿਆਸ!
ਮਾਨੁੱਖ-ਮਾਰਾਂ ਦੀ ਬਸਤੀ ਵਿਚ,
ਮਾਰੀ ਨਾਂ ਪਰ, ਫਿਰ ਵੀ ਆਸ!
ਕਦੇ ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਬਦਲੇਗਾ ਹੀ,
ਬੇਘਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਏਗਾ,
ਦੇਸ਼ ਕਦੇ, ਕਦੇ ਘਰ-ਵਾਸ!
ਦੇਸ਼ ਬੇਗਾਨਾਂ ਹੋਇਆ,
ਆਪਣਾਂ ਦੇਸ਼ ਬੇਗਾਨਾਂ ਹੋਇਆ!!!
ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਇੰਞ ਸੀ,
ਹੁਣ ਪਰਦੇਸ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਇੰਞ ਹੈ!!!
ਆਪਣਾਂ ਦੇਸ਼
ਕਯਾ ਹੈ ਪਿਆਰੇ???
ਆਪਣਾਂ ਦੇਸ਼ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਮੈਂ ਹਾਂ!!!